Сахарозата, фруктозата и глукозата се три вида шеќери кои содржат ист број калории односно 1 гр = 4 калории.
Сите тие природно се наоѓаат во овошјето, зеленчукот, житарките, но исто така се додаваат во преработена храна.
Сепак, тие се разликуваат по нивните хемиски структури, начинот на кој вашето тело ги вари и метаболизира и како тие влијаат на вашето здравје.
Сахарозата или кај нас познат како шеќер е дисахарид кој се состои од една молекула на гликоза и една молекула на фруктоза, или 50% гликоза и 50% фруктоза.
Дисахаридите се составени од два, поврзани моносахариди и се разложуваат на моносахариди за време на варењето. Сахарозата што се наоѓа во преработената храна најчесто се добива од шеќерна трска или шеќерна репка.
Сахарозата има помалку сладок вкус од фруктозата.
Гликозата е моносахарид. Тоа е извор на енергија заснован на јаглехидрати кое ги користи вашето тело
Моносахаридите се составени од една единица шеќер и затоа не можат да се разложат на поедноставни соединенија.
Тие се градежни блокови на јаглехидратите.
Во храната, гликозата најчесто се врзува за друг едноставен шеќер за да формира полисахаридни скроб или дисахариди, како што се сахароза и лактоза
Често се додава во преработената храна во форма на декстроза, која се екстрахира од пченкарен скроб.
Гликозата е помалку слатка од фруктозата и сахарозата
Фруктоза
Фруктозата или „овошниот шеќер“ е моносахарид како гликозата
Природно се наоѓа во овошјето, медот, агавата и повеќето коренест зеленчук. Покрај тоа, најчесто се додава во преработената храна во форма на сируп од пченка со големо количество на фруктоза.
Фруктозата која ја користиме за засладување наместо шеќерот се добива од шеќерна трска, шеќерна репка и пченка. Сирупот од пченка со голема количина фруктоза е направен од пченкарен скроб и содржи повеќе фруктоза од гликоза, во споредба со обичниот пченкарен сируп
Од трите шеќери, фруктозата има најсладок вкус, но најмалку влијае на шеќерот во крвта . Но дали е подобро да се консумира фруктоза или сахароза?
Во што е разликата?
Тие се варат и се апсорбираат поинаку.Бидејќи моносахаридите се веќе во нивната наједноставна форма, тие не треба да се разградуваат пред вашето тело да може да ги користи. Тие се апсорбираат директно во вашиот крвоток, првенствено во тенкото црево
Од друга страна, дисахаридите како сахарозата мора да се разложат на едноставни шеќери пред да можат да се апсорбираат. Откако шеќерите се во наједноставна форма, тие се метаболизираат поинаку.
Апсорпција и употреба на гликоза
Гликозата се апсорбира директно преку слузницата на тенкото црево во вашиот крвоток, кој ја доставува до вашите клетки
Откако ќе влезе во вашите клетки, гликозата или се користи веднаш за создавање енергија или се претвора во гликоген за складирање во вашите мускули или црниот дроб. Гликогенот се разложува на гликоза и се ослободува во крвта за да се користи за енергија
Апсорпција и употреба на фруктоза
Вашиот црн дроб мора да ја претвори фруктозата во гликоза пред вашето тело да ја користи за енергија.
Тоа го зголемува нивото на шеќер во крвта постепено отколку гликозата и се чини дека не влијае веднаш на нивото на инсулин
Сепак, иако фруктозата не го зголемува шеќерот во крвта веднаш, таа може да има повеќе долгорочни негативни ефекти.
Јадењето големи количини на фруктоза на висококалорична диета може да го зголеми нивото на триглицериди во крвта
Прекумерното внесување на фруктоза, исто така, може да го зголеми ризикот од метаболички синдром и безалкохолни масни заболувања на црниот дроб
Апсорпција и употреба на сахароза
Бидејќи сахарозата е дисахарид, таа мора да се разложи пред вашето тело да може да ја користи.
Ензимите во вашата уста делумно ја разградуваат сахарозата на гликоза и фруктоза. Сепак, поголемиот дел од варењето на шеќерот се случува во тенкото црево
Ензимот сахароза,ја дели сахарозата на гликоза и фруктоза. Тие потоа се апсорбираат во вашиот крвоток .
РЕЗИМЕ
Гликозата и фруктозата се апсорбираат директно во вашиот крвоток, додека сахарозата мора прво да се разложи. Гликозата се користи за енергија или се складира како гликоген. Фруктозата се претвора во гликоза или се складира како маснотии.
Вашето тело ја претвора фруктозата во гликоза во црниот дроб за да ја искористи за енергија. Вишокот фруктоза e товар на вашиот црн дроб, што може да доведе до низа метаболички проблеми
Неколку студии ги покажаа штетните ефекти од високата потрошувачка на фруктоза. Тие вклучуваат отпорност на инсулин, дијабетес тип 2, дебелина, заболување на замастен црн дроб и метаболички синдром
Во една 10-неделна студија, луѓето кои пиеле пијалоци засладени со фруктоза имале 8,6% зголемување на салото на стомакот, во споредба со 4,8% кај оние кои пиеле пијалоци засладени со гликоза
Друга студија покажа дека иако сите додадени шеќери можат да го зголемат ризикот од дијабетес тип 2 и дебелина, фруктозата може да биде најштетна.
Уште повеќе, се покажа дека фруктозата го зголемува хормонот на глад грелин и може да направи да се чувствувате помалку сити после јадење.
Со оглед на тоа што фруктозата се метаболизира во вашиот црн дроб како алкохолот, некои докази сугерираат дека таа може да биде слично зависна.
РЕЗИМЕ
Фруктозата е поврзана со неколку негативни здравствени ефекти, вклучувајќи дебелина, дијабетес тип 2, отпорност на инсулин и заболување на замастен црн дроб. Конзумирањето фруктоза исто така може да го зголеми чувството на глад и желбата за шеќер.
Нема потреба да ги избегнувате шеќерите кои природно се наоѓаат во целата храна, како што се овошјето, зеленчукот и млечните производи. Оваа храна содржи и хранливи материи, влакна и вода, кои се спротивставуваат на секое нивно негативно дејство.
Штетните здравствени ефекти поврзани со консумирањето шеќер се должат на високата количина на додаден шеќер во типичната западна исхрана.
Истражување на над 15.000 Американци покажа дека просечниот човек консумира 82 грама додадени шеќери дневно, или приближно 16% од нивните вкупни калории – многу повеќе од дневната препорака (22).
Светската здравствена организација препорачува ограничување на додадените шеќери на 5-10% од вашата дневна потрошувачка на калории. Со други зборови, ако внесувате 2.000 калории дневно, додадените шеќери обидете се да бидат на помалку од 25-50 грама
Пример, една лименка газиран сок од 355 мл содржи околу 30 грама додаден шеќер, што е доволно да ја надмине дневната граница
Уште повеќе, шеќерите не се додаваат само во храната која е очигледно слатка како газирани сокови, сладолед и бонбони, туку и во храната каде не ја очекувате, како што се зачини, сосови и замрзната храна.
Кога купувате преработена храна, секогаш внимателно читајте ја листата на состојки за да имате информација колку има скриени шеќери. Имајте на ум дека шеќерот може да биде наведен со над 50 различни имиња.
Најефективниот начин да го намалите внесот на шеќер е да јадете од природен извор а кондиторските да ги оставите само во специјлани прилики кога немате избор, кога сте на свадба роденден.
Заклучок, треба да го ограничите внесот на додадени шеќери. Фруктозата иако не ја качува глукозата после јадење како сахарозата сепак е по штетна од сахарозата.
Извор https://www.healthline.com/nutrition/sucrose-glucose-fructose (NUTRITION
(напишано од страна на Melissa Groves Јули 8, 2018)
