Хашимото тироидитис – понекогаш познат само на кратко како Хашимото – е едно од најчестите нарушувања на тироидната жлезда во Соединетите држави и другите развиени земји (1).
Постои зголемен ризик од развој на Хашимото ако имате дијабетес тип 1 и обратно.(35)
Дури и кога Хашимотото се лекува со лекови, неговите симптоми може значително да влијаат на квалитетот на животот (2).
Истражувањата покажуваат дека правилната исхрана и начинот на живот, покрај стандардните лекови, може драстично да ги подобрат симптомите.
НО, секое лице со Хашимото реагира различно на третманот, поради што индивидуализираниот пристап за оваа состојба е важен (2).
Што е Хашимото
Хашимото е автоимуна состојба која постепено го уништува тироидното ткиво преку лимфоцитите, бели крвни зрнца кои се дел од вашиот имунолошки систем(1).
Тироидната жлезда е ендокрина жлезда во форма на пеперутка која се наоѓа во основата на вратот. Тој лачи хормони кои влијаат на речиси секој органски систем, вклучувајќи го и срцето, белите дробови, скелетот и дигестивниот и централниот нервен систем. Тој, исто така, го контролира метаболизмот и растот(3,4)
Главните хормони кои се лачат од тироидната жлезда се тироксин Т4 и тријодотиронин Т3 .
На крајот, оштетувањето на оваа жлезда доведува до недоволно производство на тироидни хормони.
СОВЕТИ ЗА ИСХРАНА
Неколку совети за исхрана засновани на докази кои ќе помогнат во лекувањето на Хашимото:
Исхрана без глутен и житарки
Многу студии покажуваат дека оние со Хашимото имаат поголема веројатност да имаат целијачна болест отколку општата популација. Како такви, експертите препорачуваат сите на кои им е дијагностицирана Хашимото да бидат скринирани за целијачна болест (5). (Целијакија или Целијачна болест е хронична автоимуна болест што се карактеризира со неподносливост на организмот на глутен – белковина од пченица, јачмен, ‘рж и овес)
Во една 6-месечна студија кај 34 жени со Хашимото, диетата без глутен го намалило нивото на тироидните антитела и ја подобрува функцијата на тироидната жлезда и нивото на витамин Д(6).
Многу други студии забележуваат дека луѓето со Хашимото – или општо автоимуни болести – имаат корист од исхраната без глутен дури и ако немаат целијачна болест (7,8).
Напомена! Диетата без житарки е порестриктивна од диетата без глутен, бидејќи ги забранува сите житарки. Иако оваа промена во исхраната може да понуди и придобивки, истражувањата што ја поддржуваат се ограничени.
Автоимуна протоколна диета АIP (Autoimmune Protocol)
Овој протокол (9) е наменет за луѓе со автоимуни болести. Ја отстранува потенцијално штетната храна како што се житарките, млечните производи, додадениот шеќер, , рафинираните шеќери, и адитиви во храната , процесирана храна итн. Повеќе информации за AIP на https://www.healthline.com/nutrition/aip-diet-autoimmune-protocol-diet
Во 10-неделна студија на 16 жени со Хашимото, диетата со АIP (Autoimmune Protocol) доведе до значителни подобрувања во резултатите на квалитетот на животот и значително намалени нивоа на воспалителниот маркер Ц-реактивен протеин (CRP) (10).
Иако овие резултати се ветувачки, потребни се поголеми студии кои траат подолго.
Имајте на ум дека диетата АIP е начин на исхрана која треба да ја препише и надгледува само искусен здравствен работник.
Размислете за избегнување или намалување млечни производи
Нетолеранцијата на лактоза е многу честа кај луѓето со Хашимото тироидитис (11)
Во студија на 83 жени со Хашимото, на 75,9% им била дијагностицирана нетолеранција на лактоза (11).
Ако се сомневате на нетолеранција на лактоза, исклучувањето на млечните производи може да помогне во дигестивни проблеми, како и функцијата на тироидната жлезда и апсорпцијата на лекови. Имајте на ум дека оваа стратегија можеби нема да работи за секого, бидејќи некои луѓе со Хашимото совршено толерираат млечни производи.
Фокусирајте се на анти -инфламаторната храна
Воспалението може да биде движечка сила на Хашимото. Како таква, анти- инфламаторната исхрана богата со овошје и зеленчук може значително да ги подобри симптомите.
Студија на 218 жени со Хашимото покажа дека маркерите на оксидативниот стрес, состојба која предизвикува хронично воспаление , се пониски кај оние кои почесто јаделе овошје и зеленчук (12).
Исхрана со нутритивно богата храна, антиоксиданси
Практикување на оваа исхрана, може да помогне во подобрување на вашето здравје, управување со вашата тежина и намалување на симптомите поврзани со Хашимото (10).
Секогаш кога е можно, подгответе ги вашите оброци дома користејќи зеленчук, овошје богато со антиоксиданси, протеини, здрави масти и јаглехидрати богати со растителни влакна.
Користете намирници кои нудат моќни антиоксидантни и анти-инфламаторни придобивки.
Зеленчукот, овошјето, зачините и риба се само некои примери на храна со моќни анти-инфламаторни својства.
Други совети за исхрана
Гоитрогените се супстанции кои се наоѓаат во крстовидниот зеленчукот(брокула, карфиол, кељ итн) и производите од соја кои можат да го попречат производството на тироидните хормони (13).
Сепак, крстовиден зеленчук е многу хранлив, а со кратко готвење (на пареа или варење), истите тие супстанци исчезнуваат. Така, малку е веројатно дека тие се мешаат во функцијата на тироидната жлезда освен ако не се јадат во екстремно големи количини (14).
Некои докази сугерираат дека сојата и штети на функцијата на тироидната жлезда, така што многу луѓе со Хашимото избираат да избегнуваат производи од соја. Сепак, потребни се повеќе истражувања (15,16).
Корисни совети кои витамини и минерали треба да се вклучат во исхраната кај лица со Хашимото
Напомена!
Користењето на додатоци треба да биде само во согласност со вашиот лекар!
Селен. Истражувањата покажуваат дека земањето 200 мкг селен дневно може да помогне да се намалат антителата на антитироидна пероксидаза (TPO) и да се подобри благосостојбата кај луѓето со Хашимото (17).
Цинк. Цинкот е неопходен за функцијата на тироидната жлезда. Истражувањата сугерираат дека кога се користи самостојно или заедно со селен, земањето 30 мг цинк дневно може да ја подобри функцијата на тироидната жлезда кај луѓе со хипотироидизам (18,19).
Куркумин. Студиите на животни и луѓе покажаа дека ова моќно анти-инфламаторно и антиоксидативно соединение може да ја заштити тироидната жлезда. Плус, може да помогне во лекувањето на автоимуните болести воопшто (20,21,22).
Витамин Д. Се покажа дека луѓето со Хашимото тироидитис имаат значително пониски нивоа на овој витамин од општата популација. Уште повеќе, студиите ги поврзуваат ниските нивоа на витамин Д со сериозноста на Хашимото (24).
Витамини од Б комплекс. Луѓето со Хашимото исто така имаат тенденција да имаат ниско ниво на витамин Б12. Земањето висококвалитетен витамин Б комплекс го зголемува нивото на Б12 и други важни витамини Б(25).
Магнезиум. Ниските нивоа на овој минерал се поврзани со зголемен ризик од Хашимото и повисоки тироидни антитела. Плус, корекција на недостатоците на магнезиум може да ги подобри симптомите кај луѓето со болест на тироидната жлезда(26,27).
Железо. Луѓето со Хашимото тироидитис имаат поголема веројатност да развијат анемија. Може да бидат потребни додатоци на железо за да се поправи недостатокот (28).
Други додатоци како рибино масло, алфа-липоична киселина, исто така, може да им помогнат на луѓето со Хашимото (29, 30, 31).
Важно!!!
Зимање високи дози на јод во отсуство на дефицит на јод може да доведе до негативни ефекти кај оние со Хашимото. Не земајте додатоци на јод со високи дози, освен ако здравствениот работник не ви наложил да го сторите тоа(32, 33).
ХРАНА КОЈА СЕ ПРЕПОРАЧУВА
Фокусирајте се на следната храна :
Овошје: бобинки, круши, јаболка, праски, агруми, ананас, банани итн.
Зеленчук кој не содржи скроб: тиквички, артишок, домати, аспарагус, моркови, пиперки, брокула, рукола, печурки итн.
Зеленчук со скроб: слатки компири, компири, грашок, тиква, итн.
Здрави масти: авокадо, масло од авокадо, кокосово масло, маслиново масло, незасладени кокосови снегулки, јогурт, итн.
Животински протеини: лосос, јајца, бакалар, мисирка, ракчиња, пилешко итн.
Зрна без глутен: кафеав ориз,хељда, киноа, тестенини од кафеав ориз итн.
Семиња, јаткасти плодови и путер од јаткасти плодови: индиски ореви, бадеми, макадамија, семки од сончоглед, семки од тиква, природен путер од кикирики, путер од бадеми итн.
Грав и леќа: наут, црн грав, леќа итн.
Млечни и не млечни замени (зајакнати со калциум и/или витамин Д): кокосово млеко, кокосово јогурт, бадемово млеко, млеко од индиски ореви, полномасно незасладен јогурт, козјо сирење итн.
Зачини, билки и зачини: куркума, босилек, рузмарин, пиперка, шафран, црн пипер, таан, мед, сок од лимон, јаболков оцет итн.
Пијалоци: вода, незасладен чај(34)
Имајте на ум дека некои луѓе со Хашимото избегнуваат неколку од намирниците споменати погоре, како што се житарките и млечните производи. Важно е да експериментирате со вашата исхрана за да дознаете која храна е најдобро за вас.
1.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459262/
-
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6592837/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK28/
4 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500006/
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27256300/
6, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30060266/
7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28315909/
8.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26303674/
9. AIPhttps://www.healthline.com/nutrition/aip-diet-autoimmune-protocol-diet
10.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6592837/
11. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24078411/)
12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6176279/
13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5028075/
14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7282437/
15. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5583972/
16. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4740614/
17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6316875/
18. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25758370/
19.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30982439/
20. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31052496/ 21.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6272784/
22,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4366771/
23. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23337162/, 24.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7284826/
25. https://www.karger.com/Article/FullText/505094
26. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6028657/, 27.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4661500/
28. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6179176/
29. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20162509/
30. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25183510/
31. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2893665/
32. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4192807/ 33.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5661998/
34. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29143786/
35. https://healthmatch.io/hashimotos-disease/hashimotos-disease-and-diabetes
Извор https://www.healthline.com/nutrition/hashimoto-diet#foods-to-eat
Слика https://www.singlecare.com/blog/hashimotos-diet/
